Szkoła Rzutu Nothing But Net

 

W Polsce wyróżnia się 3 podstawowe rzuty w nauczaniu:

1. Rzut z miejsca

Rzut z miejsca jest to najprostsza forma rzutu dlatego w grupach młodzieżowych nauczamy jej na początku, przy tego rodzaju rzucie koordynacja ruchowa jest najmniej złożona. W seniorskiej koszykówce jest to rzut osobisty, rzut ten ma charakter nawyku zamkniętego, oznacza to że żadne czynniki zewnętrzne nie mają na niego wpływ tylko zawodnik decyduje o skuteczności tego rzutu.

Systematyka nauczania:
Grupa ćwiczeń w miejscu bez użycia koszy:
– w siadzie
– w klęku
– w postawie

Grupa ćwiczeń w miejscu z użyciem koszy
– od pozycji bliskich do coraz dalszych

2. Rzut z biegu

Rzut z biegu jest najskuteczniejszym sposobem zdobywania punktów, ponieważ jest wykonywany z bliskiej odległości, najczęściej stosuje się go w szybkim ataku i po wygraniu pojedynku „1 na 1” w grze pozycyjnej. Aby rzut z biegu był skuteczny należy opanować dobrze technikę kozłowania jeśli jest to rzut z biegu po kozłowaniu, oraz poprawny chwyt piłki który następuje po kozłowaniu, bądź po podaniu od partnera.

Systematyka rzutu z biegu:
1. Grupa ćwiczeń bez kozłowania
– w marszu
– w biegu
2 Z kozłowaniem
– w marszu
– w biegu
3. Grupa ćwiczeń z przeciwnikiem
– biernym
– aktywnym

Rzut z biegu można wykonać na kilka sposobów:
1. W biegu:
a) po kozłowaniu
b) po otrzymaniu podania

2. Symetrycznie:
a) odbicie z prawej nogi- rzut prawą ręką
b) odbicie z lewej nogi- rzut lewą ręką

3. Asymetrycznie
a) odbicie z lewej nogi- rzut prawą ręką
b) odbicie z prawej nogi- rzut lewą ręką

Elementy które decydują o skuteczności rzutu z biegu:
1. Dobrze opanowana technika kozłowania, pozwalająca na minięcie przeciwnika w ataku pozycyjnym bądź w szybkim ataku.
2. Silny, mocny ostatni kozioł.
3. Dobry chwyt piłki oburącz.
4. Ochrona piłki przed przeciwnikiem, lub jeśli nasz poziom sportowy na to pozwala sugestywny zwód piłką do podania, lub wymuszenia faulu.
5. Skocznosć
6. Szybkość pierwszego kroku.
7. Ominięcie pierwszym lub drugim krokiem obrońcy np. wykorzystując zagranie euro step
8. Czytanie obrony przeciwnika, pozwoli na podjęcie decyzji jaki sposób rzutu z biegu zastosować

WAŻNE: Podczas nauczania lub doskonalenia rzutu z biegu należy zwrócić szczególną uwagę na lądowanie aby zawsze było na dwie nogi, pozwala to na szybki kolejny wyskok i zmniejszenie ryzyka odniesienia kontuzji!

3. Rzut z wyskoku

Rzut z wyskoku uważany jest za najtrudniejszy element techniczny do opanowania w młodzieżowej koszykówce, aby rozpocząć jego naukę, koordynacja ruchowa i siła mus być na wysokim poziomie, oraz rzut z miejsca musi być wykonywany poprawnie. Rzut z wyskoku jest najczęściej występującym rzutem w seniorskiej koszykówce można go wykonać z bliższej jak i dalszej odległości, za dwa punkty oraz za trzy. Wyróżnia się dwie formy: po kozłowaniu i po otrzymaniu podania (po zatrzymaniu na jedno i dwa tempa). Polska literatura nie mówi nic o odmianach rzutu z wyskoku takich jak: step back jumper, fadeaway, spin shot, half spin shot. W dalszej części, opiszemy je według źródeł zagranicznych.

Systematyka rzutu z wyskoku
1 Grupa ćwiczeń przygotowawczych bez piłki
– w miejscu, marszu, truchcie, biegu
2. Grupa ćwiczeń z piłką bez użycia kosza
– w miejscu, marszu, truchcie, biegu
3. Grupa ćwiczeń z piłką z rzutem do kosza
– w miejscu, marszu, truchcie, biegu
4. Grupa ćwiczeń z przeciwnikiem
– biernym ( w miejscu, marszu, truchcie, biegu)
– aktywnym ( w miejscu, marszu, truchcie, biegu)
4. Rzut „po wbiciu”
W Polskiej literaturze można również przeczytać również o rzucie „po wbiciu”. Rzut jest wykonany z bliskiej odległości kosza po naskoku na jedno lub dwa tempa. Ciało rzucającego najczęściej ułożone jest bokiem w kierunku kosza, rzut ten pozwala na większą kontrolę ciała oraz na złapanie kontaktu z obrońcą i tak zwane ”oparcie” się o niego.

Systematyka rzutu „po wbiciu”:
1. Grupa ćwiczeń bez kozłowania
– w marszu
– w biegu
2 Z kozłowaniem
– w marszu
– w biegu
3. Grupa ćwiczeń z przeciwnikiem
– biernym
– aktywnym

Rzut z biegu można wykonać na kilka sposobów:
1. W biegu
a) po kozłowaniu
b) po otrzymaniu podania

Niektórzy Polscy trenerzy stosują naukę jeszcze innych rodzajów rzutów, według Polskiej literatury nazwane są one rzutami „sytuacyjnymi” na Bałkanach, Litwie, w krajach zachodniej Europy czy USA gdzie poziom wyszkolenia technicznego zawodników jest wyższy, różne inne rodzaje rzutów zostały usystematyzowane i zostały im nadane odpowiednie nazwy lub wyrażenia. Poniżej przedstawiamy rzuty, które mają angielskie nazwy.

1. Reverse layup
Najprościej mówiąc jest to rzut po przeciwnej stronie obręczy. Można zastosować kilka form tego rzutu. Jedna z nich to rzut z biegu po minięciu do środka , jeśli minęliśmy przeciwnika z prawej strony rzucamy po prawej stronie prawą ręką, jeśli z lewej to rzucamy z lewej strony lewą ręką. Trudniejszą formą jest reverse wykonany po minięciu z prawej strony osi boiska w prawo a rzucamy z lewej strony , i odwrotnie. Oprócz rzutu z biegu można wykonać rzut po naskoku na jedno lub dwa tempa i po przeciwnej stronie kosza. Zaletą tego rodzaju rzutów jest to że obręcz pomaga nam w uniknięciu zablokowania rzutu przez naszego obrońcę lub przez zawodnika udzielającego pomocy po stronie słabej.

2. Floater / Runner / Teardrop / Giant Killer
Rzut ten wykonywany jest najczęściej przez zawodników niskich z pozycji 1-3, pozwala on niższym koszykarzom na oddanie rzutu z bliższej odległości i uniknięcie bloku. Wyróżniamy dwie formy floater, jedną wykonujemy z podobną pracą nóg jak przy rzucie z biegu, a drugą formą jest rzut po naskoku na jedno lub dwa tempa. Przy obu formach wykonania musimy się skupić na tym aby nasze ciało podczas rzutu było jak najbardziej spionizowane tzn. nadmiernie nie „leciało” do przodu. Spowoduje to że będziemy mieli większą swobodę na oddanie rzutu, i uniknięcie faulu ofensywnego jeśli obrońca zajął legalną pozycje przed nami. Oczywiście należy wykonać wyskok ale musimy go kontrolować, czasem wystarczy minimalne wybicie tak jak często robi to Tony Parker czy Mike Conley. Wyrzut piłki jest bardzo „miękki”, podczas rzutu należy ograniczyć jej obroty do tyłu jak ma to miejsce podczas normalnego rzutu. Piłce należy nadać wysoką parabolę, aby miała wyższy procent szans na trafienie do kosza.

3. Eurostep/one two step
Nazwa tego rzutu wzięła się od europejskiego koszykarza pochodzącego z Litwy Sarunasa Marciulonisa, na pewno na potwierdzenie tego dokonania są zapiski video, choć niektóre źródła mówią o tym że przed nim było kilku zawodników w lidze ABA (Liga przed stworzeniem NBA) którzy stosowali podobny ruch, jednak to zawodnik z Litwy został nazwany twórca tego ruchu. Eurostep polega na tym że zawodnik z piłką robiąc pierwszy krok imituję zwykły „rzutu z biegu”, jednak drugi krok jest wykonany w bok w celu uniknięcia kontaktu z obrońcą , ważne jest aby ruch ten był wykonany szybko i jak najdalej od obrońcy. Najczęściej stosuje się go w szybkim ataku oraz po zaatakowaniu pola 3 sekund gdzie czeka na nas obrońca który chce wymusić faul w ataku, jest to najodpowiedniejszy moment na wykorzystanie jego pasywnej pracy nóg w obronie, przysłowiowo jest on wtedy „zamrożony” i nie zdąży on skutecznie zareagować. Niscy zawodnicy wykonują go często w połączeniu ze zwodem piłka, markują oni wtedy podanie i szybko wykonują drugi krok w bok. Jednak jeśli w ostatniej fazie czyli podczas wyrzutu piłki kosz będzie niecelny, cały wysiłek na marne. Zawodnicy stosują różne wykończenia tego ruchu w zależności od sytuacji na boisku, może to być layup, reverse layup, folater, lub rzut jednorącz jak przy normalnym rzucie z wyskoku ale z wybiciem z jednej nogi. Obecnie jest to bardzo popularny rzut , jeśli jest on dobrze opanowany przez zawodnika ataku, obrońca nie ma praktycznie szans na skuteczną obronę. W lidze NBA najbardziej kojarzonymi z tym ruchem są: Dwyane Wade, Manu Ginobili, James Harden, Chris Paul, Brandon Jennings, Rajon Rondo.

4. Step back Jumper
Celem step back jumper jest wykreowanie sobie miejsca do rzutu, po dobrze wybronionej próbie minięcia obrońcy, lub po udanej akcji minięcia swojego gracza i zrobieniu przestrzeni oddalającej od wysokiego gracza który dochodzi z pomocy. Zawodnik ataku często łapie kontakt z obrońca i odpycha go ciałem lub może pomóc sobie ręką odpychając obrońcę, ale musi zrobić to w tak umiejętny sposób aby nie spowodować faulu w ataku, po tym odskakuje w tył w bok robi to w sposób że pierwszą nogą stawianą jest noga bliższa kosza i przeciwnika następnie odskakuje odbijając się z tej nogi po tym stawia drugą nogę i oddaje rzut, praca nóg tworzy literkę „V”. Niektórzy zawodnicy dokładają jedną nogę do drugiej i mogą oddać klasyczny rzut z wyskoku lub z fadeaway, inni wykonują rzut z jednej nogi co może wyglądać na nieprawidłowe wykonanie zagrania, jednak jeśli jest to skuteczne należy dać swobodę zawodnikowi na tego typu ewolucje. Najsłynniejszymi specjalistami Step Back jumper są: Michael Jordan, Allen Iverson, Dirk Nowitzki, Manu Ginobili, James Harden.

5. Fadeaway
Celem zawodnik wykonując ten rodzaj rzut jest wykreowanie sobie miejsca do jego wykonania, można to zrobić łapiąc kontakt z obrońcą którego przepychamy ciałem i wyskoku a następnie odchyleniem się od kosza. Przed oddaniem rzutu należy przyjąć niską pozycję po której będziemy gotowi do szybkiego złożenia się do rzutu. Bardzo ważne jest aby mieć dobrą kontrolę ciała oraz silne nogi pozwoli to nam w komfortowy sposób ułożyć prawidłowo ręce do oddania rzutu. Podczas tego rodzaju rzutu niektórzy zawodnicy w końcowej fazie trzymają piłkę wyżej niż zazwyczaj aby mieć pewność że nie będą zablokowani oraz zwiększy to parabole lotu piłki odpowiednio wysoka parabola zwiększy procent skuteczności rzutu. Wielu trenerów nie lubi jeśli jego zawodnik wykonuje ten rzut ponieważ jest bardzo trudny i zawodnicy mają słabszą skuteczność niż przy innych rodzajach rzutu, często jest zbyt krótki lub piła leci obok kosza, kolejnym minusem jest to że zawodnik nie ma szans po sobie zebrać, ale jeśli masz dobrą skuteczność i selekcję rzutu , to trener nie będzie miał pretensji a obrońca jedynie będzie mógł kiwać głową z niedowierzania że piłka wpada. Najlepszymi mistrzami tego rzutu są: Michael Jordan, Larry Bird, Karl Malone, Kobe Bryant, Dirk Nowitzki.

Bibliografia:
1. Dariusz Maciejewski, Janusz Kopaczewski „Pierwsze kroki w nauczaniu koszykówki”- 2012
2. Tadeusz Huciński, Izabela Lekner „ Koszykówka- podręcznik dla trenerów, nauczycieli i studentów”- 2008
3. Tadeusz Huciński, Robert Jakubiak „Koszykówka-metodyka nauczania i doskonalenia podstaw”- 2005
4. http://shotscience.blogspot.com
5. http://www.shotmechanics.com/
6. http://www.strongerteam.com/